Over sjanskousen, platmakers, pothoeden en meer …

Sonia Delaunay
broekpak

Als de ‘roaring twenties’ staan ze te boek, de jaren 20 van de vorige eeuw. En dat zijn ze zeker; de situatie van de vrouw verandert grondig. Nemen vrouwen tijdens de 1ste WO veelal uit noodzaak allerlei taken van de mannen aan het front over, na die tijd blijven ze werken, in auto’s rijden, alleen uitgaan, roken en cocktails drinken, krijgen stemrecht! Deze moderne vrouw trekt geen ‘strompelrok’ meer aan, maar wil letterlijk en figuurlijk bewegingsvrijheid. Modeontwerpers komen met een nieuwe én complete garderobe.

door Els Backhuijs

Zo kruipt de zoom langzaam omhoog en de benen worden in kleurige kousen gehuld. Er zijn vrouwen die de (‘sjans’)kousen oprollen tot onder de knie, die ze met rouge een kleurtje geven. Het korset verdwijnt niet helemaal maar vormt zich natuurlijker naar het lichaam, de borsten worden met een rechte band afgeplat, de ‘platmaker’. Het ideale silhouet verdwijnt, het jurkje dat daarbij past hangt recht naar beneden met een verlaagde taille, de ‘flapperdress’.

cloche

En omdat op een kortgeknipt bobkapsel een grote versierde hoed misstaat, raakt de cloche, de ‘pothoed’ in zwang. ‘La garconne’ heet de modieuze vrouw maar de mode die zij draagt is in tegenstelling tot herenkleding verre van sober en saai.

Een impressie van het leven en kleding in de ‘Twenties’.

Bauhaus en Art- Deco
Het Bauhaus en Art-Déco zijn inspiratiebronnen waaruit wordt geput. Het Bauhaus stelt kunst en ambacht op één lijn en gaat uit van elementaire kleuren en vorm. Art-Déco combineert elementen uit de oosterse kunst met kubisme en Bauhaus. Ontwerpers maken royaal gebruik van geometrische motieven en combineren intense kleuren: zie de innovatieve ontwerpen van bijvoorbeeld Paul Poiret, ook voor de 1ste WO al van belang, Jean Patou, Jeanne Lanvin, Coco Chanel, Madeleine Vionnet, Sonia Delaunay.
Sonia Delaunay is beeldend kunstenares die zich meer en meer bezighoudt met toegepaste (textiele) kunst. Ze ontwerpt kleding, stoffen, theaterkostuums en nog veel meer en past daarbij vaak borduurtechnieken toe. Zo ontwerpt zij samen met bevriende Dadaïsten de ‘robes poèmes’, jurken geïnspireerd door gedichten en borduurt zij met wol in de steelsteek op mantels, sjawls en hoeden.

Vakmanschap
Dat het TextielMuseum deze expositie brengt in een museum waar gewoonlijk de nadruk niet op mode maar op het ambacht ligt heeft te maken met het vakmanschap, de verscheidenheid aan textiele technieken en het innovatieve karakter van de kleding. Nieuwe materialen, zoals kunstzijde en nylon, en de wijze waarop de kleding is vormgegeven en versierd getuigen van groot vakmanschap.

borduursel

kralen borduursel

Kralen- en smockwerk, stofcollages, borduurwerk van wol, zijde of bijvoorbeeld metaaldraad in een diversiteit aan steken, breiwerk als bovenkleding (zoals de jersey kleding van Chanel), handgedrukte motieven, bewerkt fluweel, comfortabele pasvormen en kunstzinnige toepassingen. De mode van de jaren 20 is innovatief en vakkundig gemaakt en daarom interessant.

Toch zijn het niet alleen de welgestelden die zich de weelderige moderne levensstijl en bijpassende ‘glamorous’ garderobe kunnen veroorloven. De welvaart bereikt een veel grotere groep burgers dan ooit te voren. En juist in die jaren komen de eerste papieren patronen op de markt en omdat inmiddels de naaimachine gemeengoed is, kunnen vrouwen de ‘flapper’- jurkjes thuis namaken. Ook de confectie-industrie groeit en is beter in staat de modellen te maken.

Aan deze periode komt met de beurskrach van 1929 een ruw einde. Behalve een economische crisis, dreigen een maatschappelijke en culturele crisis. Het fascisme komt op en de tijdsgeest verandert drastisch.

Masterclasses
Het Textiel Museum organiseert verschillende masterclasses rondom de lopende tentoonstelling. Doe ervaring op met uiteenlopende textieltechnieken onder leiding van experts. De technieken worden op een simpele manier uitgelegd, er wordt geoefend en aan het eind van de dag ga je met proeven en instructiemateriaal naar huis. De masterclasses zijn een opstapje om zelf aan de slag te kunnen met de technieken. Naast techniek is er aandacht voor de herkomst en gebruik van textiel. Basis textielkennis is gewenst maar niet persé noodzakelijk.

De volgende masterclasses staan gepland rondom de tentoonstelling ‘Jazz Age | Fashion & Photography’:

donderdag 18 januari 2018 Fashion Writing
zaterdag 20 januari 2018 Pattern Cutting – Het geheim van Madame Vionnet
vrijdag 23 februari 2018 Couture Techniques
zaterdag 10 maart Couture Techniques
zaterdag 7 april Pattern Cutting – Het geheim van Madame Vionnet
zaterdag 12 mei Fashion Writing

1920s Jazz Age Fashion en Photographs in het TextielMuseum Tilburg (9/12- 27/5 2018)