Rustig trappend ontstaat er een mooie draad van Zwartbleswol.
Spinnen is een uitermate ontspannende bezigheid, en heerlijk om je gedachten de vrije loop te laten gaan. Het ritme van het wiel, en de zachte wol die door je handen glijdt, is zo rustgevend, daar kan toch bijna niks tegen op. Als vanzelf gaan je hersenen mee in het ritme, en allerhande prettige gedachten glijden zo voorbij in mijn bovenkamertje. Hoe zou dat vroeger geweest zijn, vraag ik mij dan af? Hoe heeft mijn overgrootmoeder dit ervaren? Want dat zij ook spon,dat weet ik, omdat zij namelijk een kolonistendochter was. Niet in een verre overzeese kolonie van Nederland, maar dichtbij, in Drenthe, waar in de 19e eeuw de Maatschappij van Weldadigheid was opgericht.
door Ilonka Hellewegen
Over die periode is een prachtig boek geschreven: De Proefkolonie. Bij het lezen van dit boek blijkt dat zowel de voorouders van mijn man als van mij deel uitmaken van dit stukje vaderlandse geschiedenis. Wat bijzonder! In de kolonie werkten de mannen op het land, en de vrouwen in de spinnerij. In de ‘reglementen’ stond:
Kolonistenwoning
“Ieder daartoe geschikt persoon is verpligt zich in het spinnen te laten onderwijzen”. Zodra iemand in staat was om enigszins goed te spinnen, werd er thuis verder gewerkt want: “Elk gezin krijgt een groot en een klein spinnewiel in huis. Vrouwen en meisjes gaan vlas spinnen, jongens doen wol.” De gesponnen wol en vlas werd voor verdere verwerking naar Leiden en Den Haag gestuurd. Van het vlas werd linnen gemaakt, de wol werd onder andere gebruikt om koloniekleding van te maken. Het spinnen werd vooral in de winter gedaan, als er op het land niet veel te doen was. Iedere zaterdag leverden de gezinnen de productie van de afgelopen week in, dat werd dan beoordeeld. Als het niet goed genoeg was, dan was men “op nieuws verpligt voor eenigen tijd in de spinnerij onder toezicgt te arbeiden”.
Gelukkig geldt dat niet voor mij…ik mag het voor mijn plezier doen. Het hoeft ook geen perfect draadje te zijn, hoewel ik daar wel van hou :-) Nee, vandaag is het zelfs een lekker rommelige draad, voor een speciaal project. Maar als ik zo aan het spinnen ben, dan denk ik aan mijn overgrootmoeder, en hààr moeder..die daar in de kolonie hebben gewerkt, en dag in dag uit zaten te spinnen. Weliswaar geen wol, maar vlas, iets wat ik nog niet geprobeerd heb. Waarover zouden ze hebben zitten praten, waarover hebben ze gemijmerd, zoals ik hier zit te mijmeren? Ik vind het een leuke gedachte, dat na al die generaties, ik hier ook achter mijn spinnewiel zit, en dat het niet verloren is gegaan. En dat ik iets met spinnen heb, omdat het in de genen zit ? Wie weet….