Spinnerij Herding, Textilwerk Bocholt
Begin januari bracht ik met schoonzus en zwager een bezoek aan de historische spinnerij en weverij van Bocholt. In de gerestaureerde, imposante bakstenen gebouwen vinden we de herinneringen aan een levendige textielindustrie van honderd jaar geleden. De reizende tentoonstelling Textile Erinnerungen van twee moderne, internationale textielkunstenaars Gali Cnaani en Kaoru Hirano is hier dan ook geheel op zijn plaats.
door Annelies Diekman
Het museum is nog stil en verlaten op het zeer gastvrije en deskundige personeel na. Een dame loopt met ons mee en maakt de toegangsdeur open van één van de immense fabrieksruimtes waar de werken hangen en liggen. Het diffuse daglicht vanuit de ramen valt in de ruimte met roestige, ijzeren stutpalen. We wanen ons in een andere wereld.
Kaoru Hirano
We maken kennis met het werk van Kaoru Hirano. Een tot op de draad ontrafeld negligé, overhemd en poloshirt hangen in de lucht. Het sculptuurensemble Berliner Familie is gemaakt van de kledingstukken van drie generaties van een Oost-Berlijnse familie, een grootmoeder, vader en dochter. Met de uitgehaalde en met elkaar verbonden ragfijne draden heeft Kaoru Hirano haar zwevende, vluchtige schimmen gecreëerd met de restanten van de oorspronkelijke kleding als basis. Soms zijn ze wel 4 meter hoog. Nieuwe gedaantes met herinneringen aan levens waarvan we slechts een vermoeden hebben. Het deconstrueren van de kleding en het creëren van de ruimtevullende beelden heeft uren, dagen, maanden werk gekost.
Kaoru Hirano, rote Nike, 2009
Van ruimtevullend naar zeer minimaal aanwezig zijn de compacte ballen van 5 tot 9 cm. Opgerold garen van een losgehaalde sok, een boxershirt en een t-shirt. Verderop in de hal zie ik een paraplu aan het plafond hangen. De overgebleven ijzeren constructie herinnert me aan het woord paraplu. Het nieuw gemaakte beeld associeer ik met water en regen door de lange, fragiele aan elkaar geknoopte draden. Als een waterval stroomt het naar beneden.
Mijn schoonzus glimlacht bij het zien van de rode, uitgeplozen, stoffen sneakers. Hoog aan de muur zoekt via een verbindende draad de bovenkant van de sneaker de stevig op de grond staande voetzolen. “Dit ga ik toch ook eens proberen”: zegt ze.
Gali Cnaani
Bij een aantal werken van Gali Cnaani blijven we lang stilstaan. Hemd mit Sternenmuster, Frühlingskleid en Dotted Dress. Het zijn complex opgebouwde beelden, een samenspel van vormen en technieken die we als toeschouwer proberen te doorgronden. Wat zien we hier, hoe heeft ze dit toch gedaan, vragen we ons af. Enthousiast en met kennis van zaken vertelt de dame van het museum ons over het werk.
Gali Cnaani, Stars Shirt, 2014
In Hemd mit Sternenmuster maakt ze gebruik van textieldruk. Een afdruk van het bloesje is overgedragen op de overgebleven weefketting, waardoor een schemerachtig beeld ontstaat. Daarna verweeft ze de beelddragende lap met het oorspronkelijke bloesje. Er ontstaat een verdubbeling, terwijl het sterrenpatroon verdrievoudigd lijkt. Haar werken verbazen. Het vereist intens onderzoek van het textiel en een gedegen planning van de opbouw van het nieuwe abstracte beeld.
In veel van haar werken is een deel van een kledingstuk uitgehaald: een mouw of een pand van een blouse. Het uitgerafelde werk ligt in een waaiervorm op een doek en wordt ermee verweven tot een abstracte vorm.
Beide textielkunstenaressen laten door te´ontleden´ en opnieuw te creëren op geheel verschillende wijze zien wat je met techniek en verbeelding kunt doen. Het is kunst met een grote K en toch nodigt het uit om zelf ook eens het een en ander uit te proberen. Met veel geduld, een oude jurk, een truitje van je allang volwassen kind en lef kom je tot bijzondere dingen.
De tentoonstelling Textile Erinnerungen | Remembering Textiles is te zien tot 29 januari in het Textilwerk Bocholt. De spinnerij en weverij zelf zijn ook zeer de moeite waard om te bekijken. Mijn zwager was zeer onder de indruk van de stoommachines die de weefgetouwen vroeger van energie voorzagen. In de middag zijn er demonstraties van in werking zijnde oude spin- en weefmachines.