Een bijzondere ervaring: Chiharu Shiota

Chiharu Shiota; Uncertain Journey

Chiharu Shiota; Uncertain Journey

Het Noord Brabants museum is heel trots dat zij als eerste een overzichtstentoonstelling laat zien van Chiharu Shiota. De Japanse kunstenares trok veel aandacht met haar werk op de 56ste Biënnale van Venetië. Ik kwam haar werk tegen op Facebook en in tijdschriften. Fascinerend en betoverend. Met een vriendin reis ik naar Den Bosch om het met eigen ogen te aanschouwen. Met ferme pas lopen we in het museum door ruimtes en gangen, schilderijen links laten liggend, om stil te blijven staan op de drempel van een ruimte, die toegang geeft tot dit sprookjesachtige werk. De web-installatie van de Japanse kunstenares beneemt me de adem. Dit is het kunstwerk dat ik zo graag in levende lijve wil ervaren.

door Annelies Diekman

Installatie Uncertain Journey (2017) 

Een geweven web van rode wollen draden in een prachtige witte ruimte met vallend licht uit de ramen boven en opzij. Rode mist die optrekt vanuit doorzichtige zwarte, met stalen draden gelaste boten verspreidt zich in de ruimte. Ik ervaar het als een driedimensionale tekening, waar ik in kan stappen en door heen kan wandelen.

Het raamwerk van Uncertain Journey

Het raamwerk van Uncertain Journey

De ruimte is overspannen met een op maat gemaakt net van 130 m2. De wanden zijn bekleed met wit geschilderde houten panelen. Vanuit het net heeft de kunstenares samen met 10 assistenten de rode wollen draden geweven. Twee duizend bollen wol zijn gebruikt. Met behulp van steigers is twaalf dagen lang geweven. Het concept bestaat, de invulling ter plekke is een reis. Op sommige plaatsen is het web volkomen verdicht, op andere plaatsen ontstaat een open constructie.
Ook de boten zijn vanuit het binnen raamwerk bespannen met rode draad. Daar vandaan trekken de draden naar boven, naar het immense web. Als ik kijk bij de boot, zie ik vlak voor me een veelheid van kleine geometrische vormen. Naar boven toe wordt het massa. In zijn totaliteit vormt de installatie een sprookjesachtig, mystiek beeld. Elk afzonderlijk deel is een genot op zich.

detail Chiharu Shiota: Uncertain Journey

detail Chiharu Shiota: Uncertain Journey

Bij het zien en ervaren van de Uncertain Journey weet ik niets over de betekenis of de achtergrond van het werk van de kunstenares. Dat is prettig. De lijnen, de ruimte vullende geweven driedimensionale installatie straalt een kracht uit, die het onbenoembare aan mij laat zien. Ik weet dat aan het eind van de tentoonstelling de installatie verdwijnt. Er is slechts nog herinnering, zoals ook voor mij dit bezoek een herinnering is geworden. Ik heb de mooie catalogus, die een goede indruk weergeeft van de ontwikkeling van het werk van Chiharu, inmiddels bekeken en gelezen. En toch ga ik de betekenis en achtergrond van dit werk niet beschrijven. Ga het ervaren als je de tijd hebt.

Chiharu Shiota

Chiharu Shiota start in 1992 met een studie schilderkunst aan de Soko Universiteit te Kioto. Al snel vindt ze het schilderen te beperkt en gaat op zoek naar andere expressiemogelijkheden. In de tentoonstelling zie je dat ze haar lichaam als verfoppervlak gaat gebruiken. Met aarde en verf creëert ze een tweede huid. Ook experimenteert ze met draad. Voor Shiota is het gebruik van draden vergelijkbaar met het trekken van een lijn op papier. Het creëert ruimte, diepte en afscheiding. In haar zoektocht laat ze haar lichaam weer los. Objecten worden herinneringen aan het menselijk bestaan. Zo verzamelde ze meer dan duizend sleutels van mensen van over de hele wereld. Ook deze hing ze in een web-installatie op de Biënnale van Venetië. Dit maakte diepe indruk op de bezoekers.

Dit werk van Shiota had ik niet willen missen. Ik heb een tijdje naar het publiek gekeken en net zoals ik blijven veel mensen bij de ingang staan en wandelen daarna naar binnen. Hoofden kijken omhoog, draaien, bewegen als een dans. Jongeren zitten op de grond, kijken en ervaren. Mensen blijven lang ronddwalen. Ik zie een mens verdwijnen achter het web, het wordt een silhouet en daardoor onderdeel van het werk. De mens opgenomen in het web van menselijke relaties.

De tentoonstelling in het Noordbrabants museum is nog te bezoeken tot en met 15 oktober. Samen met het Textielmuseum in Tilburg is er een speciaal arrangement: twee tentoonstellingen bezoeken voor de prijs van één. Combineer bijvoorbeeld met de expositie Earth Matters, die nog tot en met 26 november te zien is in het Textielmuseum.

Noordbrabants Museum, Verwersstraat 41, 5211 HT ‘s-Hertogenbosch