Buitengewoon vilt: Rraak in de tuinen van Appeltern

In het land van Maas en Waal staan vijf schermen in een mooi groen landschap tussen de wuivende rietkragen, het kabbelende water en de dwarrelde zaden van de treurwilg. Het is alsof ze er thuis horen. Alsof ze gemaakt zijn voor deze plek. Ze gaan prachtig op in hun omgeving. Door de verschillende gele kleuren vallen ze op, maar niet uit de toon. Het grappige is dat wij, als kunstenaarsgroep Rraak, de schermen hebben gemaakt zonder dat we de plek gezien hebben. We wonen alle vijf in het noorden van het land en even naar ‘de tuinen van Appeltern’ rijden, alhoewel dat oorspronkelijk de bedoeling was, bleek niet uitvoerbaar met onze drukke schema’s.

door Karin Goeman

Onze groep Rraak is ontstaan nadat we elkaar hebben leren kennen tijdens een groepsexpositie in Roden. We komen regelmatig bij elkaar om samen te werken maar vooral ook om ervaringen uit te wisselen en kennis te delen. Al pratende ontstond zo het idee om als groep mee te doen met de expositie ‘BuitenGewoon Vilt’ in de tuinen van Appeltern. Al snel waren we het er over eens dat het een groot werk moest worden waar iedereen zijn eigen persoonlijke inbreng en stijl in kwijt zou kunnen.

We kozen voor het thema ´Dao – de weg van Tao´. Een mooi thema waar je verschillende kanten mee uit kunt. In een brainstormsessie ontstond het idee grote schermen te maken met doorkijkjes of doorgangen, zodat, wanneer je de schermen achter elkaar zet, de schermen onderling een interactie met elkaar aangaan en met de omgeving. Het was nog even puzzelen om de maten van de schermen te bepalen en de posities van de openingen maar uiteindelijk kon iedereen aan de slag.

Drie van de schermen hebben als basis betongaas. Regina Wieling en Karin Goeman wilden werken met de vakjes van het betongaas en de structuur die dat al van zichzelf heeft. Meta Geerts wilde daar ook mee werken maar koos voor een andere invulling door stroken en draden door het gaas te weven. Viola Holman en Reina Visser kozen er beide voor niet te werken met een scherm van betongaas maar uit te gaan van grote lappen vilt.

We waren onder de indruk van Regina die al ver voor de deadline haar scherm klaar had. Ze had lappen vilt gemaakt met een patroon van draden. Deze lappen had ze in kleine lapjes geknipt en herschikt tot een nieuw patroon. Elk lapje is vervolgens aan een stokje genaaid en deze stokjes zitten weer met ijzerdraadjes vast aan de bovenkanten van de vakjes van het betongaas. Toen het scherm op zijn plaats stond, ontstond er een prachtig spel met de wind die de lapjes heen en weer blies. Dat geeft een mooi levendig en ritmisch effect.

Meta was de tweede die haar scherm klaar had. Zij heeft het betongaas ondergeschikt gemaakt aan het weefwerk waardoor het niet meer de belangrijkste structuur is. Het weven van de lappen vilt en de gevilte touwen geven een mooi lijnenspel.

Karin werkte net als Regina met de structuur van het betongaas. Ze verfde 126 lapjes in verschillende tinten geel. In een deel van de lapjes zit een bamboepatroon verwerkt. De lapjes zijn met de hand in het betongaas genaaid. Daarna heeft ze de libelle en de takken met besjes er opgenaaid. In haar werk is duidelijk haar grafische achtergrond terug te zien.

Viola maakte het eerste scherm. Ze wilde groots werken en maakte een grote lap met daarop een spoor van pantoffeldiertjes. Ze heeft verschillende soorten wol gebruikt. Het was een hele klus waarbij ook haar gezin een handje heeft geholpen.

Reina heeft ons allemaal lang in spanning gehouden maar uiteindelijk heeft ze een paar prachtige doeken gevilt en daarin natuurlijke materialen gebruikt zoals moerbeibast en berken stammen. Delen van de lappen hangen los in het werk waardoor ze mee bewegen op de wind.

Pas toen we in Appeltern aankwamen om de schermen te plaatsen, zagen we voor het eerst alle schermen bij elkaar. Dat was echt spannend want we hadden nog niet eerder de gelegenheid gehad ze bij elkaar te zien en iedereen had binnen de algemene afspraken zijn eigen weg gevolgd. Maar we waren zelf onder de indruk van het prachtige resultaat toen ze allemaal stonden. Los van elkaar hadden we precies het goede beeld bij de plaats in de rij verbeeld. Ook de kijkgaten werkten zoals we dat bedacht hadden. Het was een verrijkende ervaring om zo gezamenlijk aan een kunstwerk te werken met als extra beloning de eerste prijs!

Uitleg bij de schermen:

Eerste scherm van Viola Holman: Ze wilde één keer een groot vilten doek maken. Vijf tafels werden aan elkaar geschoven om het begin van 3x2m van lontwol uit te kunnen leggen. Op deze twee lagen wol kwamen de pantoffeldiertjes tot leven. Uiteindelijk werden twee gevilte kanten met een vijfde laag vlieswol aan elkaar gevilt. Inmiddels weet ook Viola’s familie wat 30% krimp betekent…

Tweede scherm van Regina Wieling: hier is de bewegelijkheid en de onbevangenheid van de eerste levensfase te herkennen.

Derde scherm van Meta Geerts: Dit scherm verbeeldt hoe we gevormd worden door onze omgeving en de blik die we op onze toekomst hebben door de kijkgaten.

Vierde scherm van Karin Goeman: In dit scherm is te zien hoe we verder in ons leven gevormd worden en gedwongen worden ons binnen kaders te bewegen, maar ook de behoefte daar uit te ontsnappen. Het zoeken naar vrijheid zoals een libel zweeft boven het water. Het mee bewegen met het leven zoals bamboe buigt en zich weer opricht in de wind.

Vijfde scherm van Reina Visser: in het laatste scherm zit de behoefte verwerkt van ons allemaal ons los te maken uit de banden van het verleden en het loslaten van het leven.

Foto’s gemaakt door Bert Jan Bakker en Meta Geerts

Benieuwd geworden? Je kunt het allemaal nog tot en met 27 augustus zelf bekijken in De Tuinen Van Appeltern, Walstraat 2a, 6629 AD APPELTERN.